Oleanders

Na een heerlijke zomer is het weer vandaag herfstig. Verkleurde bladeren aan bomen, veel, heel veel vallende eikels en een dreinerig regentje. Het is tijd om weer verhalen te lezen en te schrijven.

Ik kan er niet langer onder uit. Ik moet nodig mijn moeder bellen. Dat klinkt onaardig, maar zo bedoel ik het niet. Ik ben dol op mij moeder, Mamochka zoals ik haar liefkozend noem. Maar mijn moeder ze is echt een ramp. Ze wil of kan maar niet begrijpen hoe het werkelijk zit.

De telefoon gaat. Ik kijk op mijn schermpje en zie dat het Olga is.

‘Olga’ Ik spreek haar naam hardop uit. Olga mijn lieve dochter. Hoewel …  

Langzaam rolt een traan over mijn wang. Droogt halverwege op. Zal ik wel of niet de telefoon opnemen. Als vanzelf beweegt mijn hand over het scherm en ik probeer mijn stem gewoon te laten klinken:

‘Dag Olga’

‘Dag mama’

‘Hoe gaat het met jou?’

Ach, het gaat. De boodschappen worden schaarser en alsmaar duurder, maar ik leef nog.’

Maar hoe gaat het met jou Olga? Ik vind het een verschrikkelijk idee dat jij nu in Oekraïne woont. Hoe heb je het toch in je hoofd gehaald om je eigen land zo de rug toe te keren. Ik begrijp er helemaal niets van.’

Zo gaat mijn moeder nog een tijdje door. Ik voel een dichte grijze mist in mijn hoofd opkomen. Ondoordringbaar. Mijn benen, armen, mijn hele lichaam voelt als een slappe natte pop.

‘Mama’ onderbreek ik haar: ‘je weet toch dat ik weg moest gaan? ‘

‘Ja, jij ook altijd met je grote mond. Ik heb je al zo vaak gewaarschuwd dat je daardoor in de problemen komt. Maar jij hebt nooit willen luisteren. Altijd maar tegen alles en iedereen ingaan. Boosaardige artikelen schrijven in kranten. Allemaal leugens over ons mooie land.  En nu ben je weg. Weg van hier. Weg uit ons vaderland. Hoe durf je? Hoe heb je dat kunnen doen? ‘

Haar stem breekt. De woordenstroom vertraagt. Droogt op.

‘Maar mama, mama toch. Zie je dan niet hoe wreed Rusland onze Oekraïense broeders en zusters vernedert en vermoord? Zomaar het land binnenvalt en alles kapot bombardeert? De hele tijd leugens vertelt? Nee, Rusland voelt niet langer als mijn vaderland.’

‘Olga houd onmiddellijk je mond. ‘

Mijn moeder spreekt met stemverheffing. Ik zie het voor me: haar mond een rechte streep, wangen die steeds roder worden. Ik zet me schrap voor de storm die zo dadelijk onvermijdelijk gaat losbarsten.

‘Die Zelenski van jou is een gevaarlijk man. Hij is een Jood. Je weet toch, Joden zijn niet te vertrouwen. Eerst hebben ze Jezus gekruisigd, toen hebben ze samengewerkt met de Nazi’s in de Tweede Wereldoorlog en nu en nu.. ‘

Ze struikelt over haar woorden die over elkaar heen rollen:

‘ En nu en nu ’schreeuwt ze ‘vertellen ze gemene leugens over ons.

‘Moordenaars zijn het’ roept ze er nog achteraan.

Ook ik, razend nu, begin te schreeuwen:

‘Mama hoe kom je bij deze onzin. Het zijn pure propagandasprookjes. Je bent gehersenspoeld.’

‘Ze zeggen het allemaal. Op de televisie, onze buren. Zelfs jouw geliefde oom Vadim zegt het. Oekraïne is de agressor en die Zelenski is een levensgevaarlijke gek.’

Ik zie mijn oom Vadim voor me. In zijn mooie bloementuin. De groene bakken met tedere roze oleanders en hun grijzige bladeren. Hoe vaak liep ik met hem het tuinpad af?

Ik voel een brandend verlangen gevuld met pijn. Ik zeg:

‘Mama, denk je wel eens dat het allemaal gelogen kan zijn wat ze je vertellen?’

‘Nee, Ik kan niet ingaan tegen mijn eigen land.

Poetin is onze vader, aangenomen of niet.

We luisteren naar hem en gehoorzamen hem. Ik weet niet zeker of het echt is of nep maar je mag geen oordeel geven over je ouders of meerderen. Pas later achteraf mag je je mening geven.

Haar stem klinkt kalmer. Er zit iets berustend in. En ik? Ik berust ook. Wat kan ik anders?

Ik wil niet anders. Ik houd van mijn lieve mama. Mamochka.

‘Mama?’

Hoe gaat het verder met je? Heb je genoeg te eten? Hoe is het met de buren? Krijg je nog wel bezoek?

Zo kabbelt het gesprek voort als een klein beekje, ondiep en licht meanderend.